Ο δήμος έστι ο κρατών … ( κατα τον Αριστοτέλη)
Ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο…
Η Ιστορία και η φύση μας διδάσκουν αρκεί να πλησιάσουμε κοντά τους με ευαισθησία , ενδιαφέρον και προσοχή …
Μόνο έτσι θα διδαχθούμε να διεκδικούμε τη συμμετοχή μας στα κοινά για μπορούμε να απολαμβάνουμε τους καρπούς μιας όσο το δυνατόν τελειότερης δημοκρατίας…
Θα σας θυμίσω μερικά σημαδιακά στοιχεία που αφορούσαν τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος του αρχαίου κράτους των Αθηνών ( χρυσός αιώνας του Περικλή ) για να τα συγκρίνουμε με το σημερινό πολιτικό γίγνεσθαι …
Τα περισσότερα συμπεράσματα θα τα βγάλετε εύκολα μόνοι σας, εγώ θα τονίζω κάπως τα σημεία …
Αν η αθηναϊκή δημοκρατία αποτελεί το παγκόσμιο σύμβολο και θαυμάζεται εδώ και αιώνες μέχρι σήμερα το οφείλει στον Περικλή , αφού εκείνος υπήρξε ο κύριος συντελεστής του «αιωνίου θαύματος» και με τον επιτάφιο του που εκφώνησε το 430 π.Χ. και τον διέσωσε ο Θουκυδίδης στο ιστορικό του έργο ….
έτσι γεννήθηκε το θαμαστό αλλά εύθραυστο πολίτευμα που η βάση του είναι η ελευθερία και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια , και όπου
«ο δήμος έστι ο κρατών» κατά την έκφραση του Αριστοτέλη…
Το αξίωμα του βουλευτού το επιζητούσαν μόνο όσοι από τους πολίτες είχαν πραγματικό ενδιαφέρον για τα κοινά , γιατί και όταν ακόμη παραχωρήθηκε ο « βουλευτικός μισθός » ήταν πολύ χαμηλός-πέντε οβολοί στην εποχή του Αριστοτέλη.
Επρόκειτο για μια εργασία ιδιαίτερα επίπονη –καθημερινή πολύωρη απασχόληση – και το σπουδαιότερο , σε υψηλό βαθμό υπεύθυνη.
Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο κάθε βουλευτής , πριν αναλάβει υπηρεσία, περνούσε από ειδικό έλεγχο της προηγούμενης βουλής, τη λεγόμενη «δοκιμασία» , όπου ελέγχονταν όλα όσα τον αφορούσαν.
Αν δηλαδή, ήταν γνήσιος πολίτης, αν ήταν έντιμος, αν πλήρωνε τακτικά τους φόρους του στο κράτος ( σας θυμίζει τίποτε… ), αν ήταν ευσεβής προς τους θεούς ( σήμερα προς τον αρχηγό του κόμματος του…), αν είχε πάρει μέρος σε εκστρατείες και, τέλος αν ήταν άψογη η συμπεριφορά του προς τους γονείς του …
Προσοχή κυρίως στα παρακάτω…
Αν αποδεικνυόταν ότι πληρούσε όλες αυτές τις προϋποθέσεις, κατά τρόπο αναμφισβήτητο, μόνο τότε ακολουθούσε η λεγόμενη «ψήφος», οπότε μπορούσε να ορκισθεί και να αναλάβει τα καθήκοντά του.
Ύστερα από όλα αυτά , άνθρωποι ύποπτοι ή αδιάφοροι για τα κοινά δεν επιζητούσαν να αναλάβουν τόσο υπεύθυνο αξίωμα,
γι αυτό και δεν τους προέκριναν ασφαλώς οι φυλές τους ( υπενθυμίζω τις 10 φυλές των πολιτών του αρχαίου κράτους των Αθηνών…) , γνωρίζοντας το ήθος και τον χαρακτήρα των φυλετών τους, αλλά ταυτοχρόνως και την έφεση τους για την πολιτική…
Υπήρχαν ορισμένα προνόμια για τα μέλη του σώματος : απαλλαγή από στρατιωτικές υποχρεώσεις ή λειτουργίες στο διάστημα της ετήσιας θητείας τους , ειδική θέση στο θέατρο, ο «βουλευτικός μισθός» - από την εποχή που χορηγήθηκε – και ένα είδος «ασυλίας», γιατί μόνο με απόφαση των υπολοίπων βουλευτών , ήταν δυνατόν, για σοβαρούς και τεκμηριωμένους λόγους, να κηρυχθεί ένας βουλευτής έκπτωτος…
κάτι πρόσφατο μας θυμίζει …
Μάλιστα ύστερα από τη λήξη της θητείας τους λογοδοτούσαν, όπως όλοι οι άρχοντες , οπότε , αν αποδεικνυόταν πως είχαν προσφέρει υπηρεσίες σπουδαίες στη πόλη , αποφάσιζε ο δήμος να τους χορηγήσει – όπως και σε άλλους αξιωματούχους της αθηναϊκής δημοκρατίας – ειδική αμοιβή όπως ο χρυσός στέφανος ή άλλες διακρίσεις.
Έβγαινε και σχετικό ψήφισμα σε στήλη που στηνόταν σε επίσημο μέρος , ώστε όλοι να βλέπουν πως τιμούσε το κράτος τους πολίτες του για τη σωφροσύνη , τη δικαιοσύνη και τις σπουδαίες υπηρεσίες τους προς το δήμο.
Για τη πραγματοποίηση της «ευθύνης» του ελέγχου που γινόταν στους άρχοντες μετά τη λήξη της θητείας τους, ορίζονταν με κλήρο από τους βουλευτάς οι δέκα «λογιστές» . Έργο τους ήταν ο έλεγχος της διαχείρισης του δημοσίου χρήματος από τους άρχοντες.
Όπως ακριβώς γίνεται σήμερα ... κουκούλωμα αλλά με άπλετο φως.
Το πόρισμα τους το υπέβαλλαν στο δικαστήριο όπου έδιναν «λόγο» των πράξεων τους …( όπως σήμερα όλα στο φως…στο άπλετο φως…).
Κάθε πολίτης που είχε να κατηγορήσει άρχοντα απερχόμενο , έγραφε τα σχετικά στοιχεία σε πινάκιο που το παρέδιδε στον «εύθυνο» της φυλής του , σε διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρεις ημέρες , μετά την ημερομηνία της εκδόσεως της αποφάσεως του δικαστηρίου για την απαλλαγή των αρχόντων…
Και… αφού ο «εύθυνος» της φυλής, εξέταζε προσεκτικά την κατηγορία , αν την εύρισκε βάσιμη , παρέπεμπε το θέμα στα «κατά δήμους δικαστήρια» ( οι γνωστοί …. τριάκοντα που αργότερα έγιναν σαράντα… για να μην θυμίζουν τους Τυρράνους ) αν το αδίκημα ήταν ιδιωτικής φύσεως, και στους «θεσμοθέτες» αν επρόκειτο για δημόσιο αδίκημα οι οποίοι αφού εξέταζαν πάλι το θέμα , παρέπεμπαν το ζήτημα στο δικαστήριο για να εκδώσει την τελική απόφαση...
τότε δεν αργούσαν να γίνουν οι δίκες και το κώνειο ήταν έτοιμο ανα πάσα στιγμή ...
λάθη* όμως και ραδιουργίες γινόταν απο τότε...
*(εξυπηρετούσαν και τότε συνήθως καταστάσεις πολιτικές... δυστυχώς απο αυτά δεν ξεφεύγαμε απο τότε!)
Στενή συνεργασία είχε η βουλή και με τις οικονομικές αρχές , ώστε να καταρτίζεται ένα είδος προϋπολογισμού των εξόδων του κράτους και να ελέγχει την είσπραξη των εσόδων .
Οι βουλευτές έπρεπε να προσέχουν να μην υπερβούν οι δαπάνες τα διαθέσιμα για το έτος ποσά...
Σήμερα... το ίδιο κάνουν και ...ούτε ψύλλος στο κόρφο τους…
Παρατήρηση : πουθενά δεν θα δείτε να διορίζονται οι ασκούντες εξουσία … είτε εκλέγονται με ψηφοφορία είτε με κλήρωση… πάντως όλοι στο τέλος της θητείας τους λογοδοτούν στο δήμο…
ΥΓ . Αν το θέλετε θα έχουμε και συνέχεια, από σας εξαρτάται…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου